dijital blog

Yazılım alanına dair çok fazla bilginiz olmasa bile UI ve UX kavramlarını duymuş olabilirsiniz. Bir uygulama veya basit bir site için bile kullanılan bu kavramların tam olarak ne olduğunu bu içerikte tüm detayları ile sizlere anlatacağız. Sıkı tutunun, başlıyoruz.

UI NEDİR?
Tahmin edeceğiniz gibi UI bir kısaltma. İngilizce User Interface kelimelerinden türetilen kısaltmanın dilimizdeki karşılığı Kullanıcı Arayüzü. Evet, Türkçe’sini söyleyince kafanızda bir şeyler canlanmış olabilir. Ama biz yine teknik kısmına da girerek biraz daha anlatalım.

Kullanıcı Arayüzü, bir web sitesine, uygulamaya veya basit bir elektronik cihazda bulunan ekranda karşınıza çıkan kısımdır. Arama yaptığınız, size sunulan fonksiyonları kullanabildiğiniz, bir şeyler okuduğunuz ve hatta ürünleri incelediğiniz ekranların hepsinin bütününe kullanıcı arayüzü diyebiliriz. Kısacası yukarıdaki cihaz ve yazılımların gördüğünüz ve işlem yapabildiğiniz kısımları UI’dir. 

UX NEDİR?
Tıpkı UI’de olduğu gibi UX’de İngilizce kelimelerden türetilmiş bir kısaltma. Orijini User Experience yani Kullanıcı Deneyimi olarak karşımıza çıkıyor. UI kısmında bahsettiğimiz işlemlerin veya tecrübenin ardından tarafınızdan alınan dönüşlerin hepsi UX klasmanına girer. E-ticaret’ten oyun sektörüne, elektronik eşyalardan web sitelerine kadar birçok alanda bu kavram oldukça önem arz eder.

UI ve UX İlişkisi
Yalan değil, bazen bu iki kelimeyi bir birine çokça karıştırıyoruz. Bunun temel sebebi biçim olarak benzemeleri ile beraber oldukça ilişkili olmaları. Uzun uzun bunların ilişkilerinden bahsedebiliriz fakat kısaca şunu diyebiliriz; UI, UX’i meydana getirir, UX ile UI daha iyi hale getirilir.

Yukarıdaki kısaltım belki aklınızı biraz karıştırmış olabilir, bunun için özür dileriz. Bu kısımda yapacağımız anlatım ile o cümlenin akılda kalıcı olacağını garanti edebiliriz. Şöyle ki kullanıcı arayüzlerinde yapılan işlemlerin her biri kullanıcı için belirli bir fikir oluşturur. Bunları; “Site çok yavaş”, “İstediğim şeyi bulamıyorum”, “Site çok karmaşık” gibi gibi çeşitlendirebiliriz. Bu çeşitlendirdiğimiz kısım da tam olarak UX yanı Kullanıcı Deneyimi kısmını oluşturmakta.

Tabi ilk cümlenin yapısından da anlayacağınız gibi döngü burada bitmiyor, Kullanıcı Deneyimi altında alınan verilerin tümü UI geliştirme için yönerge haline gelmekte. Buna günlük hayatımızdan şöyle örnek verebiliriz; yemek sipariş uygulamalarında müşterilerin ürünlere yönelik eleştirilerinin alınması ve ürünlerin eleştiriler dahilinde isteğe uygun olarak değiştirilmesi.

Neden Bu Kadar Önemliler?
Şimdi en kritik kısma geldik; NEDEN BU KADAR ÖNEMLİLER? İşletmenizin veya web sitenizin gelişimi için harcayacağınız paranın bir kılavuzu olması gerek. Bu noktada iki yol izleyebilirsiniz:

• UI oluşturarak dene ve yanıl yöntemi ile kendi UX dönüşlerinizi alır buna göre hareket edersiniz ya da
• UI ve UX üzerine tecrübeli ekiplerden yardım alarak (Ki bu biz PROJX oluyoruz) hareket edersiniz.

Firmaların eylem planlarının ana etkeni olan UI düzenlemelerinde UX’e önem verilmez ise kumar oynanır dersek yanlış olmaz. Bu noktada gelişimi sağlayacak şey hiç şüphesiz en doğru veriler ile kendinizi yenilemektir. Aksi bir durum hali hazırda fena olmayan işleyişleri de kaybetmenize sebep olabilir.

UXD kavramını hiç duydunuz mu? Bu kavram da User Experience Designer yani Kullanıcı deneyimi tasarımcısının kısaltması. “Bu kişi ne iş yapar ki?”, “Kullanıcı deneyimi tasarlanabilir mi?” sorularını sorduğunuzu duyar gibiyim. Şaşıracaksınız ama evet UX de tasarım ile iyileştirilebilir bir alan.

Şaşıracağınız bir başka konu da şu olacak; UXD pozisyonundaki kişilerden beklenen, yazılım veya kodlama bilgisi olması değil, Antropoloji, Psikoloji veya Sosyoloji gibi alanlarda bilgi sahibi olması beklenir. Bu konum için aranan bir diğer temel bir vasıf da grafik tasarım üzerine yetkin olmasıdır.

Bunları neden anlattık? Çünkü; UX sadece yazılım ile halledilebilecek bir alan değil ve UI gelişimi için oldukça önemli. İşletmeniz için en stabil ve yararlı UI’yi elde etmeniz için UXD’ler ile de çalışarak doğru stratejilerin izlenmesi gerekir. Ya da... Süreci; alanda tecrübeli, işin her adımında titizlikle arkasında olan bizlere bırakabilirsiniz.